Pałac Kultury i Nauki w Warszawie jako pomnik socrealizmu - rzeźba socrealistyczna [Palace of Culture and Science in Warsaw as a monument of socialist realism (Poland)]

English translation will appear here soon.

Please do not copy our photos, films and texts.

We wish you a nice virtual tour on our blog! :)

Nasz nowy post lekko się opóźnił, gdyż w nawale codziennych obowiązków związanych z pracą oraz coraz większej ilości przedślubnych przygotowań trudno nam znaleźć chwilkę czasu na pisanie w blogu. Postanowiliśmy w końcu jednak nadrobić zaległości i pokazać Wam dokładnie, jak wygląda z zewnątrz Pałac Kultury i Nauki w Warszawie (za dnia i w nocy). Nie każdy zwraca uwagę na socrealistyczne rzeźby, które go otaczają, a co więcej dzisiejsza młodzież nie zawsze rozumie, czym w ogóle jest realizm socjalistyczny. Postanowiliśmy krótko Wam o tym opowiedzieć oraz przybliżyć realia epoki, w której PKiN zbudowano.

Po 3 latach budowy w 1955 roku Pałac na Placu Defilad w Warszawie oddano do użytku jako tzw. "dar narodu radzieckiego dla narodu polskiego". Pierwotnie nosił on zresztą imię Józefa Stalina. Jest dziełem architekta Lwa Rudniewa, który budując go, wzorował się na podobnych budynkach stojących w Moskwie czy np. w Chicago. Architektonicznie budowla stanowi mieszankę stylów: art deco, socrealizmu i polskiego historyzmu.

Przez wiele lat był to najwyższy budynek w Warszawie, a nawet w Polsce. Stał w centrum dużego placu i stanowił coś w rodzaju punktu orientacyjnego, gdyż widać go było już z daleka. Obecnie przesłaniają go stojące wokół nowoczesne wieżowce, przez co nawet znajdując się w bliskiej odległości od tej budowli, nie zawsze można ją dostrzec. Mimo to traktowana jest nadal jako punkt wielu spotkań, gdyż jest to miejsce powszechnie znane każdemu - nie tylko osobom mieszkającym w Warszawie czy jej najbliższej okolicy.

Wewnątrz pałacu mieści się obecnie wiele firm, instytucji naukowych oraz instytucji użyteczności publicznej. Organizowane są tam również różnego rodzaju imprezy, choćby Międzynarodowe Targi Książki (od 1958 r.) czy rozmaite wystawy czasowe. Można tam ponadto znaleźć Salę Kongresową, Informację Turystyczną, kino, galerie, Teatr Studio, Teatr "Lalka", tzw. Pałac Młodzieży wraz z basenem oraz kilka muzeów, przede wszystkim Muzeum Techniki i Muzeum Ewolucji. Zimą obok PKiN pojawia się nawet lodowisko. Wokół budynku można dostrzec kilka fontann. Niestety na zimę są wyłączane.

Czym jest socrealizm? 

Najprościej mówiąc, jest to kierunek w sztuce, który zdominował tę ostatnią w Polsce w ramach obowiązującej wówczas w kraju doktryny realizmu socjalistycznego. Służył jako narzędzie propagandowe, które wykorzystywały rządzące w tamtych czasach partie komunistyczne, nadając mu status "podstawowej i jedynej metody twórczości artystycznej". Artyści musieli się temu podporządkować, jeżeli chcieli tworzyć coś dla ogółu społeczeństwa, a nie tylko na potrzeby własne. Przejawiało się to m. in. w literaturze, sztuce i architekturze. Nawet Wisława Szymborska pisała wiersze, w których pod niebiosa wychwalała Lenina i Stalina (po upadku komunizmu w Polsce nakazała zniszczyć swoją twórczość z tamtego okresu)... 

Sztuka, która powstawała przy użyciu tej metody twórczej miała być "socjalistyczna w treści i narodowa w formie". Chodziło o pokazanie tego, co wydawało się wówczas najważniejsze: etosu nauki i pracy, który ukazywałby wprost, jak wyglądały ówczesne realia. Bardzo łatwo zrozumieć idee socrealizmu, oglądając rzeźby znajdujące się na ścianach Pałacu Kultury i Nauki lub obok niego. Ukazują one lud pracujący - chłopów i robotników, a także znane postacie z dziedziny nauki, sztuki czy literatury. Dziś nie robią one na przechodniach dobrego wrażenia - są szare, ponure, wręcz... toporne. W latach 1949-1956 tego rodzaju architektura powstawała jednak w wielu miastach całego kraju. Z czasem wiele podobnych rzeźb zburzono. Te, które otaczają PKiN, zachowały się do dziś.

Obecnie Pałac wygląda o wiele lepiej w nocy, niż za dnia, gdyż wieczorami jest oświetlany w dość oryginalny sposób. W tej feerii barw sprawia naprawdę niesamowite wrażenie. W dzień wydaje się z bliska szarą, wyciosaną z kamienia bryłą, która wielu osobom wcale się nie podoba. Długo pojawiały się nawet głosy mówiące, iż należy go zburzyć. My uważamy go jednak za relikt pewnej epoki, przypominający o tym, jak było niegdyś w kraju. Z tego powodu uważamy ten budynek za ważny z historycznego punktu widzenia. Ponieważ od pewnego czasu PKiN jest już zabytkiem, w świetle prawa nie można go zniszczyć.

Nasze "dziś" odciska jednak na Pałacu coraz wyraźniejsze piętno. Oprócz nietypowego oświetlenia również w okolicach budowli można odnaleźć coś całkowicie współczesnego - poza starymi rzeźbami stoi tam bowiem pomnik wyjątkowo nowoczesny... ;) 

Tym, którzy o sztuce socrealistycznej chcieliby dowiedzieć się więcej, polecamy odwiedzenie Galerii Sztuki Socrealizmu w Pałacu Zamoyskich w Kozłówce. Znajduje się tam wiele wyjątkowych eksponatów, spośród których większa część wydaje się współczesnym turystom niesamowicie zabawna (np. pudełko po zapałkach z obrazkiem przedstawiającym robotnika pod prysznicem i z napisem "Myj się po pracy")... Polecamy! :)

A na koniec, dla odmiany, kilka lipcowych fotek PKiN i jego najbliższej okolicy, zrobionych w trakcie rozgrywek EURO 2012 w Polsce:

****

UWAGA: starszych artykułów szukaj w tematyczno-alfabetycznym Spisie Treści u góry strony.

Na ewentualne pytania postaramy się odpowiedzieć jak najszybciej. Wszystkie miłe komentarze są przez nas zawsze mile widziane...  ;)

By być na bieżąco z naszymi nowymi artykułami, polub stronę bloga na Facebooku: >>link<<. Możesz też "śledzić" nas na inne sposoby - wszystkie opcje znajdziesz w prawej kolumnie bloga (obserwacja kontem Google, Bloglovin', subskrypcja mailowa, konto na portalu nk.pl itp.). 

English translation will appeare HERE some day...