Use Google Translate, if the article you have chosen has not been translated yet:

9.11.2011

Listopadowy spacer po starym cmentarzu w Siedlcach - popieramy akcję ratowania przepięknych zabytkowych nagrobków! :) [Old Cemetery in Siedlce, Poland - we're supporting the rescue effort of beautiful historic tombstones!]



English translation will appear here soon.
Please do not copy our work - photos, films and texts - all rights reserved. 
We wish you a nice virtual tour on our blog! :)



Planowaliśmy publikację artykułu o tej tematyce w czasie Święta Zmarłych, ale musieliśmy zrezygnować z tego pomysłu z dość prozaicznego powodu: nie mieliśmy odpowiednich zdjęć. Doszliśmy jednak do wniosku, iż listopad jest miesiącem sprzyjającym melancholijnym rozmyślaniom i spacerom po starych cmentarzach o wyjątkowym klimacie, w związku z czym nic nie stoi na przeszkodzie, by opublikować taki wpis tydzień później. Mamy już zdjęcia, a pomniki i nagrobki, które chcemy Wam pokazać, są nie tylko wyjątkowo piękne, ale w dodatku zabytkowe - większość z tych, które można obejrzeć na poniższych fotografiach, powstała w drugiej połowie XIX wieku, niektóre na początku wieku XX. Spacer po starym cmentarzu w Siedlcach jest niesamowitym przeżyciem, gdyż miejsce to ma w sobie jakiś niewytłumaczalny urok. Wiele osób, które odwiedzają tam groby krewnych, nie zwraca uwagi na to, ile historycznej wartości mają w sobie niektóre spośród stojących wokół pomników. My staraliśmy się odnaleźć te najciekawsze, najbardziej nietypowe, najstarsze. Podzielimy się również z Wami kilkoma ciekawostkami, które udało nam się zaobserwować.





Pisząc niniejszy artykuł pragniemy ponadto poprzeć akcję "Ratujmy zabytkowe nagrobki", którą prowadzi Siedleckie Towarzystwo Samorządowe. Tegoroczna akcja trwa do końca listopada. Każdy, kto chciałby wesprzeć ją finansowo lub po prostu dowiedzieć się więcej na jej temat, powinien zajrzeć na stronę: http://ratujmynagrobki.blogspot.com/.





Celem tegorocznej zbiórki jest renowacja dwóch historycznych nagrobków należących do rodzin: Gorazdowskich oraz Zembrzuskich. Oba są wyjątkowo piękne. Można je zobaczyć na poniższych zdjęciach. W dniu, w którym robiliśmy sesję fotograficzną, było nadzwyczaj słonecznie, przez co nie wszystkie zdjęcia wyszły nam idealnie. Mamy jednak nadzieję, iż są wystarczająco "czytelne". Kliknięcie w któreś z nich spowoduje jego powiększenie.
 




Stary Siedlecki Cmentarz, który mieści się przy ul. Cmentarnej, jest już praktycznie w całości zapełniony, zatem obecnie większość zmarłych chowa się na nowszym cmentarzu, znajdującym się w innej części miasta. Ten drugi nie ma jednak wyjątkowego klimatu charakterystycznego dla starego cmentarza. Nadały mu ją lata historii, która wyryła znaczące piętno na jego wyglądzie.

To, co zwróciło naszą uwagę, to pewnego rodzaju moda na określony kształt i styl stawiania nagrobków w określonych epokach. Najstarsze przypominają często wąskie, ale wysokie, gładkie obeliski. Inne zachowały strzelistość, ale zdobione były pięknymi rzeźbami, które przedstawiały postacie biblijne lub anioły, czasami zmarłe dzieci lub misternie rzeźbione krzyże. Niektóre miały postać pionowej ściany zdobionej płaskorzeźbami. Jeszcze inne zrobiono w taki sposób, iż kamienny materiał, z którego je wykonano, przypominał sękate drewno. Najbardziej interesujące przedstawiamy poniżej.




















Na najstarszych płytach nagrobnych rzuca się w oczy pisownia - 100-150 lat temu nawet niektóre imiona zapisywano inaczej. Zaintrygowało nas to, iż dawniej zamieszczano na grobach informacje o profesji pochowanych w nich ludzi (np. lekarz, inżynier, aptekarz), czasami podawano nawet miejsce, w którym ktoś pracował, np. jakiś urząd, zwłaszcza wtedy, gdy piastował w nim ważną funkcję. Na kilku nagrobkach wyryto sentencje, wiersze lub słowa noszące znamiona głębokiej żałoby. Niektóre były naprawdę wzruszające. Zauroczyły nas np. nagrobne wiersze wdowy opłakującej śmierć zaledwie 35-letniego małżonka i matki zrozpaczonej po śmierci małego synka. Pokazaną poniżej tablicę sfotografowaliśmy na grobie, który pozornie niczym się nie wyróżniał i nie przyciągał wzroku swoim wyglądem. Poruszyła nas jednak tragiczna historia, którą owa tablica nam zdradziła.




Grób ten znajduje się w pobliżu innego pomnika nadzwyczaj ważnego z historycznego punktu widzenia - grobowca Dzieci Zamojszczyzny (patrz: zdjęcia poniżej). Złożono w nim prochy przymusowo wysiedlonych w czasie II wojny światowej dzieci i mieszkańców Zamojszczyzny, których pomordowano w transportach do hitlerowskich obozów zagłady.

Inne pamiątkowe pomniki na siedleckim cmentarzu można znaleźć niedaleko od wejścia. Są to przede wszystkim krzyże upamiętniające Zbrodnię Katyńską i katastrofę samolotu w Smoleńsku z 10 kwietnia 2010 roku.












Na szczególną uwagę zasługują również mogiły dziecięce. Spora część z nich została ozdobiona przepięknymi rzeźbami, które już z daleka przyciągają wzrok przechodniów. Duża część nagrobków powstała w czasach II wojny światowej, co każde przypuszczać, iż to ona była przyczyną śmierci pochowanych w nich dzieci. Nietrudno je zauważyć, ponieważ długi rząd maleńkich grobów znajduje się w pobliżu głównego wejścia na teren cmentarza.







Inne warte odnotowania szczegóły, które rzuciły nam się w oczy:
 
1. Niektóre nagrobki są opatrzone napisami zrobionymi cyrylicą i/lub prawosławnymi krzyżami.

2. Na siedleckim cmentarzu stoi ponadto dość duża zabytkowa krypta należąca do rodziny Gorgoszów, pochodząca z 1892 roku.
 
3. Można tam również odnaleźć grób fundatora neogotyckiej Katedry Siedleckiej - księdza prałata Józefa Scipio del Campo. Katedra znajduje się zresztą w niewielkiej odległości od opisywanego cmentarza.








W okolicach ulicy Cmentarnej w Siedlcach można jednak znaleźć nie tylko Cmentarz Rzymskokatolicki, ale również  zabytkowe Lapidarium i Cmentarz Wojenny. Większość grobów znajdujących się na ostatnim z wymienionych należy do nieznanych żołnierzy. Ponadto stoi tam wysoki pomnik. Postawiono go w hołdzie żołnierzom polskim, którzy zginęli w czasach I i II wojny światowej.

Lapidarium zostało usytuowane w miejscu, w którym w XVIII wieku znajdował się stary cmentarz katolicki. W późniejszym okresie wydzielono tam jego część prawosławną. Wygląda zupełnie inaczej niż dwa pozostałe cmentarze, przez co przyciąga wzrok już z daleka. Groby są tam małe, wąskie, skupione w kilku zwartych grupkach (przeniesiono je w pobliże klasycystycznej kaplicy po likwidacji cmentarza ze względu na zmiany urbanistyczne w mieście w latach 80. XX wieku). Niektóre nagrobki ozdobione są małymi, misternie wykonanymi płaskorzeźbami.



LAPIDARIUM:







Cmentarz Wojenny
[War Graveyard]:










Stary Cmentarz Siedlecki jest zdecydowanie wart odwiedzenia. Wiele spośród znajdujących się tam nagrobków i pomników ma ogromną wartość historyczną, inne są zabytkowe. Niektóre zachwycają swoim kształtem, inne wzruszają przechodniów wyrytymi inskrypcjami. Niestety sporo z nich powoli niszczeje, a część napisów jest już niemal niemożliwa do odczytania. Warto zatroszczyć się o to, by po śmierci ostatnich potomków tych rodów, do których należą najstarsze groby, zniszczone i zapomniane pomniki odrestaurowano i pozostawiono na cmentarzu jako wyjątkowe relikty dawnych epok...


****

UWAGA: starszych artykułów szukaj w tematyczno-alfabetycznym Spisie Treści u góry strony.

Na ewentualne pytania postaramy się odpowiedzieć jak najszybciej. Wszystkie miłe komentarze są przez nas zawsze mile widziane...  ;)

By być na bieżąco z naszymi nowymi artykułami, polub stronę bloga na Facebooku: >>link<<. Możesz też "śledzić" nas na inne sposoby - wszystkie opcje znajdziesz w prawej kolumnie bloga (obserwacja kontem Google, Bloglovin', subskrypcja mailowa, konto na portalu nk.pl itp.). 



9 komentarzy :

  1. Może to trochę dziwne, ale uwielbiam cmentarze i spacery (nawet!)nocną porą :))
    I zapłakane aniołki też mi się podobają! :D

    OdpowiedzUsuń
  2. Świetne zdjęcia! Wyszukaliście mnóstwo ciekawych nagrobków, o których ja sam nie miałem pojęcia. A w Siedlcach wybałem baaardzo często. Pochodzę bowiem z okolicznego Łukowa. Dzięki Wam, teraz, jak pojadę w swoje rodzinne strony będę wiedział na co zwrócić uwagę.

    OdpowiedzUsuń
  3. Aurora - my też uwielbiamy spacery po cmentarzach, zwłaszcza takich starych... :) Coś w sobie mają - panuje tam wyjątkowa cisza i spokój. Ogarnia nas tam nastrój zadumy.. :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Rafalb - Cieszę się, że podobają Ci się zdjęcia. Ciężko je było robić moim nędznym aparatem, ponieważ dzień był nadzwyczaj słoneczny, a niektóre nagrobki stały pod słońce, przez co musiałam nieźle kombinować, by w ogóle było cokolwiek widać na zdjęciu; niektóre pomniki były z kolei strasznie wysokie, więc trudno było uchwycić całość na jednej fotce, bo groby na tym cmentarzu leżą bardzo blisko siebie.

    Dobrze jest mieć świadomość, że nasz wpis komuś się przydał... ;) Szczerze mówiąc, byłam na tym cmentarzu dziesiątki razy, odwiedzając groby dalszych krewnych ze strony mamy, ale rzadko przyglądałam się innym pomnikom. Gdy poszliśmy tam na spacer w zeszłą sobotę, byłam naprawdę zaskoczona, że nigdy wcześniej nie zauważyłam tylu niezwykłych rzeźb i inskrypcji. Niektóre naprawdę robią wrażenie... :)

    Pozdrawiam

    Sol

    OdpowiedzUsuń
  5. jasne, ze 2 losy ;D
    haha :)


    zdjecia swietne, choc cmentarze mnie przerazaja :)

    OdpowiedzUsuń
  6. piękne zdjęcia, piękne cmentarze, piękna akcja.
    ja tak jak przedmówczyni i wy - uwielbiam stare cmentarze i są chyba moimi ulubionymi miejscami do spacerów. zupelnie jak ania shirley :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Cmentarz żydowski jest w Siedlcach w zupełnie innym miejscu.
    Cmentarz, który oznaczyliście jako żydowski, pełni dziś funkcję Lapidarium. Kiedyś był cmentarzem... katolickim. Z czasem wydzielono na nim kwaterę prawosławną. Czytelnym dowodem tego, kto był na nim pochowany, są inskrypcje na nagrobkach.

    OdpowiedzUsuń
  8. Dziękuję za informację: nie byłam pewna, jak podpisać zdjęcia tej części cmentarza. W dwóch czy trzech miejscach widziałam kiedyś fotografie tego obiektu, które były podpisane jako "Cmentarz Żydowski w Siedlcach", co wprowadziło mnie w błąd, bo zasugerowałam się tym i również dodałam taki podpis, zwł. że na niektórych większych i płaskich nagrobkach nazwiska swoim brzmieniem i zapisem przypominają żydowskie. O innych Cmentarzach Żydowskich w Siedlcach znalazłam niewiele informacji; większość tekstów stwierdza, iż cmentarze zostały zniszczone, np. w czasie wojny. Nie wiem zatem, czy istnieje gdzieś coś nadającego się do sfotografowania, oprócz np. tablicy pamiątkowej w miejscu dawnego cmentarza przy ul. Armii Krajowej... Za wszelkie informacje na ten temat będę bardzo wdzięczna.
    Pozdrawiam, a błąd już poprawiam! :)
    Sol

    OdpowiedzUsuń

Pamiętaj, że wszystko, co napiszesz, może zostać skierowane przeciwko Tobie! :D No dooobra, żartujemy... Z góry dziękujemy za poświęcony czas i dodanie komentarza. Pojawi się on pod postem po zaakceptowaniu przez moderatora. Prosimy: nie SPAM-ować!

[Thank you for your time and adding a comment. It will appear under post after approval by a moderator. PLEASE DO NOT SPAM!]

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Polecamy szybką i wygodną rezerwację wybranych miejsc noclegowych przez Internet w edom.pl: